Manuelna medicina predstavlja dio komplementarne medicine koja se bavi dijagnostikom i terapijom reverzibilnih funkcijskih smetnji lokomotornog aparata metodama mobilizacije, manipulacije i masaže.
Funkcijske smetnje najčešći su uzrok boli u koštano-mišićnom sistemu a bol je najčešći simptom funkcijske smetnje.
Manuelna terapija se provodi poslije pregleda koji omogućuje dijagnozu i najmanjih smetnji zglobne funkcije u kvalitativnom i kvantitativnom smislu kao preduvjeta ciljane terapije.
Čudesan zvuk „ klik“ ili mobilizacija tkiva
HVLA (high velocity low amplitude) tehnike velike brzine male amplitude izgledaju veoma atraktivno i „čudotvorno“, ali često nisu dovoljne i za njih je potrebna značajna priprema mekog tkiva segmenta. Često su kontraindikovane, naročito u vratu, kao i kod nekih patoloških stanja poput osteoporoze.
LVLA ( low velocity low amplitude) tehnika se često izjednaćava sa masažom jer se dislokacija zglobova rješava posredstvom mekog tkiva. Neosporni efekti masaže i istezanja odnose se na smanjenje napetosti mišića i potkožnog tkiva, dok se specijalizovanim tehnikama u hiropraktici nastoji ispraviti subluksacija.
Za LVLA tehnike karakteristično je da je potrebno duže vrijeme za „vraćanje zglobova na svoje mjesto“ (od nekoliko sekundi do nekoliko minuta). Mjesto pritiska, dužina trajanja, smijer, snaga kao i frekvencija tj smenjivanje pritiska, sve su parametri na koje terapeut obraća pažnju. Mnoge od tehnika se „preklapaju“ tako da nekada nije moguće odrediti gdje se završava jedna, a počinje naredna. Suština cijelog manuelnog tretmana je osnovni princip u medicini: PRIMUM NON NOCERE – NAJPRIJE NE NAŠKODITI.
Donji dio leđa i manuelna terapija
Bol u donjem (lumbalnom) djelu leđa je najčešći razlog posjete pacijenata hiropraktoru ili osteopati. Medicinska dijagnoza koja opisuje bolno stanje je Lumbalni sindrom. Ovaj sindrom obuhvata više oboljenja i poremećaja za koje je karakterističan bol u donjem djelu leđa i može poticati od različitih uzroka.
Pristup uzrocima
Manuelnog terapeuta upravo to i razlikuje od savremene medicine jer se najprije bavi uzrokom bola a ne simptomima i mjestom gdje najviše najviše boli.
Često se dešava da se bol u donjem dijelu leđa javlja zbog:
- subluksacija pršljenova vrata,
- sindroma instabilne karlice,
- sindroma m.piriformisa
- mišičnog disbalansa.
U vezi s ovim, kičmeni stub se može uporediti sa lancem koji se nalazi okačen uspravno. Ako pomjerimo jednu kariku u bilo kom njegovom delu u tom izbalansiranom položaju, razumljivo je da će karike iznad i ispod donekle pratiti položaja pomjerenog segmenta, a na najslabijoj karici će se taj položaj najizraženije odraziti. U ovom slučaju, „najslabija karika“ bio bi (a često i jeste) neki od lumbalnih pršljenova i/ili preopterećen ligament(i) kao i mišić(i). Dakle, bol ne mora biti porijeklom od uklještenja nerva već i zbog spazma ili upale mišića ili ligamenta.
Tretman manualne terapije
Početak tretmana je razgovor radi anamneze, životnog stila, ishrane, trenutni navika, utvrđivanje body mass indexa, kineziološko mjerenje obima pokreljivosti pojedinih zglobova, utvrđivanje šeme bola, posmatranje dužine ekstremiteta…
Ovisno od posturalnog pregleda i položaja karlice ( anteriorno ili posteriorno) kreiramo i početak tretmana, dal na stomaku ili leđima. Pacijent se opusti, a manuelni tretman počinje laganim pritiskom terapeuta ili istezanjem od cefalo-kaudalno ili kaudo-cefalnog smjera…
Nakon što se zglobovi kičmenog stuba dovedu u najoptimalniji položaj za funkcionisanje, a mišići i ligamenti u zadovoljavajućem tonusu, ništa više ne pritiska nerv i bol popušta.
U periodu neposredno poslije tretmana, u zavisnosti od fizičke kondicije, godina, drugih oboljenja, osoba se obučava specifičnim vježbama za jačanje i istezanje određenih mišića zaduženih za stabilnost kičmenog stuba. Jačaju se i istežu trbušni, karlični i mišići donjih ekstremiteta koji su, također, zaduženi za stabilnost kičmenog stuba. Bitno je i da osoba usvoji zaštitne položaje kičmenog stuba prilikom obavljanja radnih aktivnosti i aktivnosti svakodnevnog života.
Indikacije i stanja kod kojih se koristi manuelna terapija:
- bol u donjem i torakalnom dijelu kičme
- bol u vratu te spinalnim problemima regije vrata
- neredovna stolica, bol u želudcu
- upalni bolovi u zglobovima i ukoćenost kuka koljena ili leđa facialna bol, glavobolje te bolovi u licu, ustima
- iritacije živaca koje izazivaju na primjer utrnulost ili trnce u prstima i uzduž n. ishiadicusa
- bol u koljenu izazvana npr. problemima sa ligamentima ili meniskusom
- problemi s laktom kao što su teniski ili golferski lakat
- sindrom karpalnog tunela ili de Quervainove sindrom
- problemi u stopalu i zglobu kao što su oštečenja ligamanata i tetiva
Piše : Mr.sci. Sofić Amir, doktorant kineziološke kineziterapije
Discussion about this post